Europa keurt voorstel rond nieuwe ggo's goed, maar België moet zijn verbintenissen nakomen
Vorige week bereikten de Europese instellingen een akkoord over de deregulering van nieuwe GGO’s. Over dit finale voorstel moet nog een laatste keer gestemd worden. Aan de minimumvereisten die België eerder formuleerde wordt niet voldaan. In een opiniestuk vraagt Nature et Progrès dan ook dat België zich aan zijn woord houdt en tegen zal stemmen.
De tekst voor de deregulering van nieuwe GGO’s wordt voorgesteld als een evenwichtig compromis tussen concurrentievermogen, innovatie en duurzaamheid, maar is vooral één grote hold-up van de zaadindustrie. Deze in een trialoog onderhandelde tekst voldoet bij lange niet aan de voorwaarden die België op 14 maart jongstleden in een verklaring aan de Raad had gesteld. Nature & Progrès roept België op om zijn beloften na te komen en tegen deze tekst te stemmen.
Op 14 maart jongstleden had België ingestemd met het voorstel van de Europese Raad om nieuwe GGO’s die voortkomen uit nieuwe genetische technieken (NGT) te dereguleren. Een “ja” dat Nature & Progrès ten zeerste betreurde, maar waar de regering voorwaarden aan had gekoppeld.
Het was een “ja, als en alleen als” vier voorwaarden in de definitieve tekst terug te vinden zijn. De Belgische ministers hadden deze keuze gemotiveerd: door voorwaardelijk ja te zeggen, konden de besprekingen in het trialoog overleg (Raad, Commissie en Europees Parlement) over deze verschillende punten worden voortgezet met het oog op een definitief akkoord waarin deze voorwaarden zouden worden opgenomen.
Compromis schiet tekort
Deze voorwaarden bepalen een minimumniveau om de bescherming van de volksgezondheid, het milieu en de autonomie van de landbouwers te waarborgen. Het gaat concreet om:
- De niet-octrooieerbaarheid van NGT’s (geen patenten)
- De verplichting tot etikettering en traceerbaarheid van NGT’s (tot op het eindproduct)
- De uitsluiting van NGT’s in biologische producten
- De risicoanalyse en het in aanmerking nemen van insecticideresistente NGT’s.
De definitieve tekst die uit de trialoog is voortgekomen, houdt geen rekening met deze eisen.
De tekst die uiteindelijk op 3 december tijdens de onderhandelingen is overeengekomen en door de Europese Raad trots wordt gepresenteerd als een compromis dat het concurrentievermogen en de innovatie van de zaadindustrie in evenwicht brengt met de duurzaamheidseisen voor de toekomst van de landbouw in Europa, voldoet bij lange niet aan de door België geformuleerde richtlijnen.
Hij wijkt ook duidelijk af van de vooruitgang die het Europees Parlement in februari 2024 heeft geboekt met betrekking tot de tekst van de Europese Commissie.
Concreet betekent dit dat er geen verbod komt op patenten voor NGT’s, maar hoogstens een verplichting om informatie over de gepatenteerde eigenschappen in een openbaar register op te nemen, en dat er een gedragscode voor een vrijwillig licentiesysteem wordt voorzien, met een evaluatie van dit ingewikkelde systeem, dat duidelijk nadelig is voor alle actoren in de keten, behalve de grote zaadbedrijven.
Ten tweede is er geen verplichting om alle NGT’s voor de eindconsument en in de hele keten te etiketteren; alleen zaden worden geëtiketteerd.
Er is ook geen garantie dat er geen NGT’s in de biologische sector voorkomen, aangezien er geen verplichte etikettering en informatie over detectiemethoden is, waardoor de traceerbaarheid van NGT’s onmogelijk is.
Wat betreft het systeem voor risicobeoordeling per geval en de resistentie tegen insecten, is dit ongetwijfeld de enige voorwaarde die gedeeltelijk is vervuld, aangezien voor NGT’s waarvan bekend is dat ze een insecticide stof produceren, een risicobeoordeling is voorzien.
Oproep aan de Belgische regering: houd woord
De tekst die op 3 december is aangenomen, moet nog worden goedgekeurd door de leden van de Raad en het Europees Parlement. Ons land zal zich tijdens een volgende Raad moeten uitspreken.
Nature & Progrès eist dat België zijn verbintenissen nakomt en zich verzet tegen de goedkeuring van een tekst die niet voldoet aan de voorwaarden die het zichzelf heeft opgelegd om de gezondheid, het milieu en de landbouwproducenten, die al sterk afhankelijk zijn van de industrie, te beschermen.
Toen België in maart jongstleden “ja” zei, had het duidelijke rode lijnen getrokken: “ja, maar …”. In de goedgekeurde tekst worden deze garanties niet nageleefd. Het goedkeuren van een tekst die zo ver afstaat van de verklaring die enkele maanden geleden werd aangenomen, zou niet alleen een terugkomen op de eigen verbintenis betekenen, maar eens te meer aantonen dat onze autoriteiten in dienst staan van de lobby’s en niet van de noodzaak om de gezondheid, het milieu en onze landbouwers te beschermen, die veel meer te verliezen dan te winnen hebben bij deze overeenkomst.
Virginie Pissoort, advocacy manager, Nature & Progrès
