Green Deal is niet het probleem, een gebrek aan landbouwvisie wel.

30 januari 2024

BioForum vzw begrijpt de frustraties die ertoe hebben geleid dat boeren vandaag op straat komen. Er is nood aan een duidelijke landbouwvisie die de boer centraal zet en tegelijkertijd de problemen bij de wortel aanpakt. Maar dat betekent niet de Green Deal weggooien: klimaat- en milieuproblemen zullen niet verdwijnen door ze te negeren. 

In heel Europa laaien de boerenprotesten op, en ook in ons land maken landbouwers duidelijk dat het voor hen genoeg is geweest. Ook biologische boeren delen een groot deel van de frustraties die vandaag in landbouwmiddens leven.  
 
En dat zijn er heel wat: boeren kloppen lange dagen voor een inkomen dat een stuk onder het gemiddeld inkomen ligt. Ze gaan gebukt onder een zware administratieve last die hen door de overheid wordt opgelegd. En al dat werk gebeurt dan ook nog in een sfeer van rechtsonzekerheid, waarbij boeren niet zeker zijn of en hoe ze binnen dit en tien jaar nog wel zullen kunnen boeren. 

Gebrek aan langetermijnvisie

Een groot deel van deze problemen wordt veroorzaakt door een gebrek aan visie, zowel op korte als op lange termijn, over waar het met onze landbouw naartoe moet. Het huidige landbouwmodel zit duidelijk in een doodlopend straatje en biedt geen oplossingen. Sterker nog: een van de grote oorzaken van het stikstofprobleem is de import van stikstof in de vorm van kunstmest en veevoer. Een landbouw gestoeld op agro-ecologische principes pakt zulke problemen bij de wortel aan.
Het lastenboek voor biologische landbouw biedt hiervoor een duidelijk kader.
 
BioForum vzw ziet dus duidelijk nood aan een ander landbouwmodel. De Europese Green Deal geeft daar voor een deel de handvaten voor. Die overboord gooien zoals her en der wordt geopperd zou de verkeerde keuze zijn. Alleen een landbouw- en voedingssector die klimaat- en milieuproblemen serieus neemt, heeft een toekomst. BioForum vzw roept de Vlaamse overheid ook expliciet op om eindelijk werk te maken van het Strategisch plan biologische landbouw dat één jaar na publicatie nog steeds dode letter blijkt. We hebben dus vooral politici nodig die duidelijk richting kiezen, en verder kijken dan een verkiezingsperiode.  
 

Landbouw naar waarde geschat

Er is ook nood aan een keten die zijn boeren naar waarde schat. Afnemers moeten zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheid naar de landbouw. Vandaag worden de kosten en de risico's van de landbouw volledig op de boer afgewenteld, terwijl die daarvoor te weinig betaald wordt. Als we willen dat de landbouw mee een deel van de oplossing wordt, dan zal daar ook engagement en een vergoeding tegenover moeten staan.  
 
Tot slot vragen we ook van Europa een duidelijke lijn. Hogere milieustandaarden moeten niet alleen gelden voor producten die binnen Europa geproduceerd worden, maar ook daarbuiten. De huidige vrijhandelsakkoorden ondermijnen de Europese boeren en zorgen voor een ongelijk speelveld.  

Die duidelijkheid zal leiden tot een stabieler landbouwbeleid dat enerzijds rekening houdt met de bestaande maatschappelijke uitdagingen, maar anderzijds ook rechtszekerheid biedt en de administratieve last beperkt voor de boeren die dagelijks zorgen voor het eten op ons bord.