Laat boeren weer doen wat ze graag doen

09 maart 2021

Naar aanleiding van de artikelenreeks '2030 is nu' in de Standaard kroop BioForum vzw-voorzitter Alexander Claeys in de pen. In zijn brief, die vandaag in de Standaard verschenen is, roept hij op om boeren weer boer te laten zijn.

Astrid Agemans

Je vindt het opiniestuk ook op de website van de Standaard. 

De conclusies van ‘2030 is nu’ stonden afgelopen weekend in de krant (DS 8 maart). De reeks onderzocht de haalbaarheid en betaalbaarheid van de Vlaamse klimaat­plannen, en bracht verschillende sectoren in beeld, waaronder de landbouw.

Deze krant bracht eerder ook al een onder­zoeksreeks over de megastallen, die ondanks de luchtwassers en andere innovatieve technieken tot de grootste vervuilers worden gerekend. De meeste van die stallen liggen immers in meer afgelegen gebieden die palen aan natuurgebied. Dat is een rechtstreeks gevolg van de beslissingen uit de vorige eeuw om geen stallen meer te bouwen rond woonkernen, die toen stevig aan het uitbreiden waren.

Uit die reeks kwam naar voren dat het landbouwmodel in Vlaanderen grotendeels is gericht op export en dus erg intensief is, aangezien we over weinig grond beschikken. Die verhouding tussen grond en landbouw is volledig scheefgetrokken en veroorzaakt enorme druk op onze kleine oppervlakte. Uit de grafiek van de evolutie van stikstofemissies blijkt duidelijk dat landbouw de slechtste leerling van de klas is. Dat is jammer, want de boeren zijn de eersten om de gevolgen daarvan te ondervinden. De meesten zijn daar wel degelijk om bekommerd. Een groeiend aantal onder­ hen staat ook langzaam maar zeker open voor andere, meer duurzame productie­methodes, of is daar al mee bezig­.

Het verdienmodel dat het beleid nu volgt, is er een van pure financiële winst. Het reduceert de boer tot een arbeider

Alexander Claeys, voorzitter BioForum

Wat ik niet goed begrijp, is dat het beleid dat niet aangrijpt om de boer opnieuw zijn rol te laten uitoefenen van landbeheerder en producent in de echte zin van het woord. Het verdienmodel dat het beleid nu volgt, is er een van pure financiële winst. Het reduceert de boer tot een arbeider, met dit verschil dat hij onderhevig is aan de werking van de natuur. De prijs die hij voor zijn producten krijgt, is uiterst volatiel. Elk jaar is het afwachten of de gekozen teelten genoeg opbrengen en een goeie prijs op­leveren.

De landbouw in Vlaanderen moet een nieuw elan krijgen, onder impuls van Europa. Het beleid moet de boer weer naar zijn corebusiness leiden: gezonde, smaakvolle producten telen in de juiste verhouding op de hem toegestane grond.

Een duidelijk statement in die zin van alle betrokken landbouworganisaties en het landbouwbeleid zou een grote steun zijn in de evolutie naar een duurzame regio. Het zou ook wat meer perspectief en hoop geven aan zowel de landbouwer als de verontruste burger. Nu het stof is gaan liggen, mag er een versnelling hoger worden­ geschakeld.